Posts

अरपे साहित्यको कसीमा ‘यो मेसिनको सहर हो’

Image
🖋 पञ्च विस्मृत अ स्ति असार २२ गते धरानमा कलरव धरानले एउटा भव्य कार्यक्रमको आयोजना गरेको थियो । नाम दिएको थियो ‘धरान साहित्य उत्सव’ । यो ‘मेसिनको सहर हो’ कविता सङ्ग्रह त्यही कार्यक्रममा हात लागेको थियो । कवि पराजित पोमुले सप्रेम उपहार दिनुभएको थियो मलाई ।  धरान साहित्य उत्सवको पाँचौँ चरणको कार्यक्रम ‘समकालीन कविता विमर्श’को थियो । सहजकर्ता थिए कवि पराजित पोमु । सवालका जबाफ दिएर बसेका थिए डा. तुलसी गौतम । सो कार्यक्रममा कविताका थुप्रै कुराहरु उठे । यता हलबाहिर कवि मनि राई गोठालेका कवितामाथिका गहन विचार सुनेपश्चात् तुलसी गौतमलाई सुन्न बसेको मैले केही कुरा खट्केको महसुस गरेँ । तुलसी गौतमले तेस्रो आयाम, उत्तरवर्ती सोच, सृजनशील अराजकतादेखि कुकुर कवितासम्मको नाम लिए । कुकुर कविताको नाम लिँदा मान्छे गललल हाँसेता पनि त्यो थियो त आन्दोलनको नाम ।  आज विदेशिएकाहरुले त्यस्ता कुनै चर्चायोग्य आन्दोलन गर्न सकेका रहेनछन् । मलाई यो मेसिनको सहर हो पढेर दुई शब्द लेख्ने जाँगर चलिहाल्यो । ‘ अरपे साहित्य ’ एक आन्दोलनको नाम हुनसक्थ्यो ।  ‘ मलेसियामा नेपाली साहित्य ’ पुस्तकमा लेखक देवेन्द्र...

इतिहासको चाबी पानी पतिया

Image
🖋 पञ्च विस्मृत युद्ध साहित्यका सर्जक काङमाङ नरेश राई लाहुरे हुन् । अर्थात् गोर्खा सैनिक हुन् । विश्व भाषामा भन्ने हो भने उनी गुर्खा सैनिक हुन् । यी विशेषणहरु नेपाली पहिचान हुन्; भने पानी पतिया इतिहास हो । र, कसरी यी विशेषणहरु नेपाली इतिहासको ढोका खोल्ने विश्वसनीय चाबी हुन् भन्ने कुरा ‘ पानी पतिया ’ पढेबाट प्रष्ट हुन्छ ।  आम मान्छेका लागि लाहुरे आर्थिक हिसाबले सम्पन्न मानिसको पहिचान मात्र हुँदैआएको छ । लाहुरेहरुले भोगेको विभेद, अन्याय र पानी पतियाको बारेमा आम मानिसलाई चासो कहाँ छ ?  जसरी विदेशिएका अस्सी लाख दाजुभाइ दिदी बहिनीहरुको साहित्य कसले पढेको छ ? आधुनिक दासमा रुपान्तरित तिनको जीवनवृत्ति जान्ने जाँगर कसलाई छ ? तर त्यसको लागि पुग्दो लेख्नु चाहिँ पर्छ ।  काङमाङ नरेश राईले लेखे । प्राज्ञिक क्षेत्रले विदेशिएका युवा र लाहुरेहरुलाई हेय दृष्टिले हेर्ने गरेको पाइन्छ । त्यसकारण आत्मसम्मानको लागि पनि विद्रोह गर्न आवश्यक छ, लेख्न आवश्यक छ । पानी पतियाजस्ता कृतिहरुको जन्म दिन आवश्यक छ ।  मोफसलमा बसेर बालेनको गुनगान गाउनु भन्दा त आफ्नै नगरपालिकामा के भइरहेको छ भन्ने बा...

तक्सङमा जन्मिएकी तक्सङ माइली

Image
🖋 पञ्च विस्मृत त क्सङ अर्थात् चौबिसे ८, अर्थात् लेक । चौबिसे ८ धनकुटामा जन्मिएका तक्सङे कवि श्रीमान खजुमको कविता कृति तक्सङ माइलीभित्र प्रवेश गर्नअघि केही तक्सङे कुरा गर्छु । किनभने उनी मेरा गाउँले कवि हुन् । यी कविलेजस्तै तक्सङको कठ्याग्रिँदो जाडोमा बारीको पाटामा ढोड बालेर आलु पोलेर खाएको छु । भुराभुरी मिलेर गोटी खेलेको छु । बेहुलो बेहुलीको खेल खेलेको छु । एक खुट्टे चट्टी खेलेको छु । वास्तवमा यो कविले मेरो स्मृतिको ढोका नराम्ररी ढकढकाएका छन् । स्मृतिभित्र मेरो गाउँको पुरानो अनुहार छ । सोझो, सरल, सरस मेरो गाउँको अनुहार ‘हाइ रिजोल्यूशन’को तसबिरजतिकै सफाचट्ट छ । मेरो जमानामा त्यो तक्सङतिर आजको जस्तो साहित्यिक चहलपहल थिएन ।  मेरो जमाना अर्थात् वि. सं. २०५५/५६ तिर नाच्ने गाउने काम धेरै भएको थियो । प्रायः तिहार र विवाह उत्सवहरुमा नाच्ने गाउने काम बढी हुन्थे । गायन प्रतियोगिता हुन्थे । नाचमा मुढेबासको हुर्रा चर्चित थियो । मुढेबासका प्रशान्त समाल खुब मिठो गाउँथे । नाटक मञ्चन हुन्थे, विशेष गरी जनचेतनामूलक नाटकहरु । भिडियो चलचित्र बन्थे । अभिनय क्षेत्रमा डिएन मगर राम्रा कलाकार थिए ।  ...

प्रवासी प्रवाह एक अनुभूति

Image
🖋 पञ्च विस्मृत मेरो सौभाग्य नै भन्नु पर्छ यसपाली ‘ प्रवासी प्रवाह ’मा बस्ने अवसर पाए । यसअघि पनि कवि मधु माधुर्य दाइ र कवि तथा कथाकार इन्द्रकुमार श्रेष्ठ ‘सरित’ काे अनौपचारिक निमन्त्रणा पाएको थिएँ, तर समय मिलेको थिएन । यसपाली समय मिल्यो । तीन कविता र एउटा गीत वाचन गरेँ ।  सुरुमा मैले विश्वासदीप तिगेलाले ‘ विश्व नेपाली साहित्य महासङ्घ ’को कार्यक्रम अनलाइबाट सञ्चालन गरेको कुरा सुनेको हुँ । पछि मलेसियाका थुप्रै कार्यक्रमहरुमा मैले अनलाइन अतिथिको भूमिका निभाएँ । मलेसियाका कार्यक्रमहरु लाइभ थिएनन् । जूम प्रचलनमा आएदेखि लाइभ कार्यक्रमहरु हुन थालेका छन् ।  नेपाली साहित्यले इन्टरनेटको राम्रै सदुपयोग गरिरहेको देखिन्छ । आजकल फेबुक लाइभ बाट पनि थुप्रै स्रष्टाहरु आफ्ना कविता वाचन गरिरहेका देखिन्छन् । तर दुर्भाग्य भनेको चाहिँ नेपालको इन्टरनेट स्पीड राम्रो छैन । एक अध्ययनले नेपालको इन्टरनेट स्पीड ३४१५.८२ केबीपीएस देखाएको छ । जबकि साउदी अरेबियाको इन्टरनेट स्पीड ५८.५२ एमबीपीएस रहेको छ । यी हरफहरु लेख्दै गर्दा मेरा आँखा कवि रामगोपाल आशुतोषको फेसबुक पोस्टमा परेका छन् । उहाँले केही घण्टादेखि...

भ्रष्टाचार, भाइ–भतिजावाद र जातीयतावाद नेपालीको मौलिक संस्कृति

Image
– पञ्च विस्मृत ✍ Pancha Vismrit तसबिर पेरिस नेपाल डट्कमबाट केही साल पहिले म आफ्नो बैंक कार्ड अपडेट गर्न बैंक पुगेको थिएँ । त्यहाँको व्यवस्था अनुसार टिकट लिएर आफ्नो पालो पर्खिनुपर्ने हुन्छ । म लाइनमा थिएँ, तर त्यहाँ कार्यरत एक नेपाली दाइ भन्दै थिए अगाडि गएर बस, केही हुन्न । मेरो अगाडि दुई व्यक्ति थिए, म कसरी जाउँ तिनलाई उछिनेर अगाडि । म गइनँ । त्यो दाइ बकबकाए कस्तो दिमाग नभएको मान्छे रहेछ भन्दै । बैंक खुलेपछि पनि त्यो दाइले टिकटको पर्बाह नगरी केही नेपाली साथीहरुलाई अगाडि हुलिदिए । मलाई पनि पालो मिचेर अगाडि हुल्न निक्कै प्रयास गरे । ठीकै थियो, एक नेपाली हुनाको नाताले विदेशमा उनी ती सब गरिरहेका थिए । त्योसँग मिल्दोजुल्दो प्रसङ्ग अर्को पनि छ । नेपालमा मेला लाग्दा पिङ अनिवार्य हुनेगर्छ । पिङ खेल्ने चलन नेपालमा परापूर्वकालदेखि चलिआएको हो । तिहारमा हातैले बनाएको पिङ (पिर्के पिङ) खेलिनुले यस कुराको पुष्टि गर्दछ । दुई भिन्नभिन्नै मेलामा म लगायत मेरो समूहकालाई पिङ खेल्ने स्थल पुग्नलाग्दै तानेर लगेर सित्तैमा बसाइएको छ । सित्तैमा खेल्न पाउनु पनि सौभाग्यकै कुरा भयो । घरको प्रसङ्ग पनि जोड्...

कोरोना डायरी १७ : फेसबुकलाइभ नेपाली कविताको पछिल्लो आयाम

Image
– पञ्च विस्मृत ✍ Pancha Vismrit कोरोना डायरी १७ ८ अप्रिल, बुधवार, २०२० दम्माम, साउदी अरेबिया (कवि सन्जीव  राईको लाइभ वाचन) चौबीसै घण्टा कर्फ्यू सुरु भएको छ । सडक प्रायः सुनसान छ । अनिश्चित भविष्यको सङ्घारभित्र थुनिएका छन् लाखौँ विदेशी कामदार । सङ्क्रमितहरुको सङ्ख्या गनिरहेका छन् विभिन्न वेवसाइटहरु । उङिरहेछ सृजनशीलता । थकित छ मन । तर आशाको उज्यालो कतै त उदाएको छ । चैनाको वुहानमा मङ्गलवार कुनै बिरामीको मृत्यु भएन रे । यमनी विद्रोहीसँग पाँच वर्षदेखि युद्ध चलिआएकोमा साउदी अरेबियाले बिहीवारबाट “सिज फायर”को घोषणा गरेको छ रे । यी शुभ सङ्केत नै हुन् । कर्फ्यू भनिएता पनि यहाँको सरकार ‘प्राक्टिकल’ छ । आफ्नो वरपरको किराना पसलसम्म जान रोकतोक छैन । वस्तुतः यहाँ दुई कर्फ्यू चलिरहेका छन् । एउटा चौबीसै घण्टा, अर्को चाहिँ दिउँसोको ३ बजेदेखि बिहानको ६ बजेसम्म । पछिल्लो कर्फ्यू मूख्य कर्फ्यू हो, जुन समयसीमामा बाहिर निक्ले कडा कारबाहीको व्यवस्था छ ।   कति गन्नु कोरोना सङ्क्रमितहरुको सङ्ख्या ? एक महिना र झण्डै एक हप्ता भइसकेछ । यसबीच सङ्क्रमितहरुको सङ्ख्या २९३२ पुगेको छ, जुन सानो...

एकाबिहानै छुरी खाएको त्यो पल

Image
– पञ्च विस्मृत ✍ Pancha Vismrit डि सेम्बर २३, सोमवार, २०१९, समय करिब ३.४५, बिहान : मेरो ड्यूटी ३.३० मा सकेको हो, घटनास्थलसम्म पुग्दा ३.४५ भएको हुनुपर्छ । डिसेम्बरको महिना भएकोले अलिक ढिलैगरि उज्यालो हुन थालेको थियो । ल्याम्पपोस्टहरु त्यति उज्याला लाग्दैनथे । साउदी अरेबियाको माटो टेकेको पनि वर्षाैँ भएछ । तर निडर भएर हिँडेका ती सडकले कुनै पनि बेला आफ्नो रङ्ग बदल्छन् भन्ने कुरा कसलाई थाहा ? एक इण्डियन साथीलाई जब उसको भिल्ला छोडेर फर्कन लागेँ साइकलमा, मेरो पछाडिबाट स्कुटरको आवाज आयो । मैले वास्ता गरिनँ । किनभने त्यस्ता स्कुटर प्रायः बकाला (किराना पसल) हरुमा काम गर्ने इण्डियन अथवा बङ्गालीहरुले प्रयोग गरेको देखेको थिएँ । तर त्यो करिब ३.४५ को एकाबिहान कुन मान्छे त्यस्तो स्कुटर चलाउँछ भन्ने कुराको विश्लेषण गर्नतिर लागिनँ म । त्यसो गर्ने समय नै पनि भएन भनौँ ।  साथीलाई छाेडेर हिँडेको करिब ३० सेकेण्ड मात्र भएको थियो, त्यो स्कुटरको आवाज एक्कासी ठूलो भएर आयो । भनौँ स्कुटरको स्पीड बढ्यो । तर पनि मैले पछाडि फर्केर हेरिनँ । सडक त ठूलै थियो तर कसो कसो बरु साइड दिने भएँ । नजिकै...

Total Views

50,396

Please, leave a comment

Wikipedia

Search results

Banibuto Garna Nikleko Manis by Pancha Vismrit

गीत

गीत

कविताः हर्क साम्पाङ

स्वर : सुनिता थेगिम, सेमिहाङ सिङ्गक; अनुवाद : पञ्च विस्मृत

स्वर : सुनिता थेगिम, विकाश लिम्बू; गीत : हाङपाल आङबुहाङ; अनुवाद : पञ्च विस्मृत

स्वर : विकाश लिम्बू, गीत : हाङपाल आङबुहा, अनुवाद : पञ्च विस्मृत

कथाकार जीवन देवान गाउँलेको आवाजमा "एउटा अरपे गाउँमा"

प्रदर्शनीमा जिन्दगी । कविता । पञ्च विस्मृत

प्रवासी प्रवाहमा सहभागिता जनाउँदै

रेगिस्तानी दशैँ । कविता । पञ्च विस्मृत

ढुङ्गा हुँ म तिमी मलाई । गीत । पञ्च विस्मृत

A Poem by Pancha Vismrit, Translated by Hem Bishwakarma

Sagarmatha Sahitya Pratishthan Presents Pancha Vismrit

कोरोनाले छोडेर गएको दिन । कविता । पञ्च विस्मृत

Pancha Vismrit, Sketched by Krishna Marsani

आशाको रङ । कविता । पञ्च विस्मृत

काँडाको ओछ्यानबाट । कविता । पञ्च विस्मृत

Prakash Dipsali Writes

नेपालबन्द । कविता । पञ्च विस्मृत

प्रेम र राजनीति । कविता । पञ्च विस्मृत

आँधीवेहरीसँग जुध्ने । गीत । पञ्च विस्मृत

उमेर जसप्रति कहिल्यै नटुङ्गिने गुनासो छ । कविता । पञ्च विस्मृत

हजुरबा र समय । कविता । पञ्च विस्मृत

अग्रजहरु । कविता । पञ्च विस्मृत

याद २ । कविता । पञ्च विस्मृत

छिमेकीको हवेली देखेर । कविता । पञ्च विस्मृत

शब्दहरु । कविता । पञ्च विस्मृत

कहिले आउँने दिनभरि । गीत । पञ्च विस्मृत

परदेशिएर । कविता । पञ्च विस्मृत

कति झरी बादल रूझेर आएँ । पञ्च विस्मृत । स्वरूपराज आचार्यको स्वरमा

Swaroopraj Acharya Live - Releasing a Song Written by Pancha Vismrit

समुद्र २ । कविता । पञ्च विस्मृत । सन्जीव राईको लाइभ वाचन

नेपालबन्द । कविता । पञ्च विस्मृत । हङकङबाट वज्रकुमार थुलुङ राईको लाइभ वाचन

फर्किँदैछु स्वदेश । गीत । पञ्च विस्मृत । विवेक दुलाल क्षेत्रीको लाइभ वाचन

प्रिय विगत । कविता । पञ्च विस्मृत

अलार्म । कविता । पञ्च विस्मृत । राम गोपाल आशुतोषको वाचन

बालक दुर्बासाको गनगन । कविता । पञ्च विस्मृत । राम गोपाल आशुतोषको वाचन

On Instagram

View this post on Instagram

Dedicated to those staying abroad

A post shared by Pancha Vismrit (@pancha.vismrit) on